Het karakter van de hond. Waarom doen wij karaktertests?
Bij alle pups, die bij ons geboren zijn, doen wij persoonlijkheidstests direct vanaf de dag van geboorte. Honden hebben net als mensen een eigen persoonlijkheid. De persoonlijkheid van de pup is een cruciaal onderdeel voor het samenspel van de hond en de nieuwe eigenaar. Tevens kunnen wij op deze manier in toekomst veel gedragsproblemen van honden voorkomen. Pas zodra mens en hond bij elkaar passen, kunnen beide helemaal gelukkig worden en voor fokkers is dit nog veel belangrijker om te weten. Helaas kijken heel weinig fokkers naar de innerlijke aanleg van pasgeboren pups, terwijl je in die tijd al een heel precieze inschatting kunt doen over de ontwikkeling van elke pup en hoe hij gaat opgroeien. Bij geleidehonden is de persoonlijkheid een cruciaal onderdeel in de selectie van geschikte kandidaten. In de regel krijg je van fokkers de eerste indicatie over het gedrag zodra de pups meerdere weken oud zijn en meestal vinden fokkers een karakter inschatting van de ouders al voldoende. Wij niet. Wij kiezen de fokkers, waar wij onze pups aankopen zeer kritisch en kiezen naar beste gezondheid en karakter. Voor onze foklijn heeft de pup met het beste karakter de voorkeur, hoe mooi de andere pups ook eruit zien. Waarom is dat zo?
Inmiddels bewijzen onderzoeken dat de persoonlijkheidskenmerken van een hond 100% genetisch zijn. Hoewel het gedrag door training en therapie gevormd kan worden, zal een hond in een stressvolle situatie altijd terugkeren naar zijn genetisch vererfde kenmerken. De vaste innerlijke kenmerken van een individu zijn onveranderlijk.
De persoonlijkheid van de pup is daarom erg belangrijk voor het kiezen van de nieuwe eigenaar en andersom. Daarom werken wij met een (op ons fokdoel) aangepaste verzie van het RAW dog™ principe, waarvan het origineel is ontwikkeld door het Dire Wolf Project.
Als wij het bijvoorbeeld een goedzak van een familiehond willen fokken, worden volgens dit concept de ‘vaak ongewenste’ eigenschappen dominant vererft, daarom is het belangrijk om de fokteven en reuen goed te selecteren. Middels een goede selectie kan een fokker de niet gewenste eigenschappen uit de lijn fokken. Op de andere kant zijn bepaalde eigenschappen eventueel belangrijk voor iemand die juist een gedreven en waakse hond wil fokken (bijv. een politiehond). Wil je een pup in huis halen die bij jou past? Ga dan op zoek naar een fokker die je goed uitleg kan geven over de innerlijke aanleg van elke pup uit het nest en kies vooral niet puur op uiterlijk. Als een fokker daarom een hond voor jouw kiest, is dat een goed teken en het waard om naar dat advies te luisteren.
Verschillende karaktereigenschappen van de hond
Omdat 2 factoren het gedrag bepalen, de genetisch gebaseerde persoonlijkheid en getraind of aangeleerd gedrag, werken wij ook met 2 categorieën. Wij noemen deze innerlijk profiel (genetisch) en karakter profiel (aangeleerd gedrag en invloed vanuit de levensomgeving in combinatie met de individuele innerlijke kenmerken). In de vakjes onderaan (oranje balk) kun je verschillende eigenschappen zien, waarvan wij (en de ontwikkelaar van dit concept) geloven dat deze eigenschappen los van elkaar vererft worden. Op een schaal van 1 tot 10 staan de recessieve kenmerken op de linke kant en de dominante eigenschappen worden rechts weergegeven. Gezien de variaties die voor elke fenotype aangetoond worden is een polygene vererving zeer waarschijnlijk. Daarom wordt elk van deze kenmerken op een variabel schaal weergegeven. Dus, hoewel een eigenschap dominant is over een andere kan bij een heterozygote hond de dominante eigenschap overwegen. Dit kan ook betekenen dat de fenotypisch dominante eigenschappen onvolledig zijn, waardoor de recessieve eigenschappen van een heterozygote hond in verschillende mate kunnen overwegen. Het karakter profiel geeft, volgens onze ervaring, het volledige plaatje van de hond weer in de dagelijkse routine afhankelijk van de individuele opvoeding, training en aangeleerd gedrag door de omgeving waarin de hond leeft in combinatie van het genetisch karakter profiel (In het karakter profiel benoemen hier de meest belangrijke eigenschappen, die nieuwe eigenaren van pups en fokkers interessant vinden. ) Geen hond is gelijk aan de andere. Twee honden van hetzelfde ras, die in de zelfde omgeving op dezelfde manier getraind zijn kunnen dankzij hun individueel genetisch profiel in gedrag volledig van elkaar afwijken.
Innerlijk Profiel
Onderdanig ⇔ Dominant
Een zeer onderdanige hond is in de regel makkelijk te trainen, bij enthousiasme zal hij mogelijk een plasje doen of op zijn rug rollen. Ze buigen gemakkelijk naar de wil van een ander en hebben geen behoefte om de leiderschap over te nemen. In tegenoverstelling zijn dominante honden in de regel eigenzinnig en zelfverzekerd. Ze gaan niet gemakkelijk achteruit en zijn niet bang, vooral wanneer ze met een prikkel geconfronteerd worden.
Vriendelijk ⇔ Agressief
Een vriendelijke hond is open en bereid om iedereen te begroeten. Vrolijk kwispelend en hijgend trekt hij aandacht van een ander. Een neutrale hond is niet geïnteresseerd in andere mensen of honden, pas zodra hij wordt benaderd, zal hij met een lichte kwispel of staren vertonen dat hij jou heeft waargenomen. Hoewel ongeïnteresseerd, is hij niet bang en zal een positief bedoelde affectie van een andere accepteren. Een agressieve hond zal eerst staren en vervolgens zijn nekharen opheffen als hij benaderd wordt. Gaat degene door, ontbloot hij zijn tanden en valt uiteindelijk naar voren in een poging om een ander te laten verdwijnen. Dit type agressie moet niet gelijkgezet worden aan nervositeit, hoewel beide naast elkaar kunnen bestaan.
Kalm ⇔ Hyperactief
Ontspannen honden brengen het grootste deel van de tijd door met slapen, rusten of in de wereld rond kijken. Ze vereisen niet veel beweging. Hyperactieve honden zijn fysiek altijd in beweging, graven, kauwen, hardlopen, jagen en ontdekken. Vaak is het moeilijk om de genetisch gebaseerde hyperactiviteit te scheiden van de normale hoge energie die een hond kan hebben. Omdat dit een ongewenste eigenschap is en vererft kan worden, sluiten wij hyperactieve en overenthousiaste honden in ons fokprogramma uit.
Onoplettend ⇔ Alert
Onoplettende honden zijn zich niet bewust van hun omgeving. Ze kijken niet om zich heen en nemen de gebeurtenissen in hun omgeving gewoon op zoals het is. Ze zijn impulsief en vaak vrolijk tot onbenullig. Ze blaffen soms zonder reden. Waakhonden daarentegen zijn zich bewust van alles wat hen omringt. Ze kunnen worden omschreven als een hond die oplet. Ze horen het kleinste geluid en zien de geringste beweging. Alerte honden zijn daarom goede waakhonden.
Zelfverzekerd ⇔ Onzeker
Een zelfverzekerde hond reageert in de regel niet of minimaal op onverwachte gebeurtenissen en is eigenlijk ‘bombproof’. Hij blijft in bijna elke situatie kalm. Hij onderzoekt mensen of situaties die onbekend zijn. De onzekere hond is meestal bang voor onbekende mensen, honden en andere prikkels en toont dit op verschillende manieren (bek likken, gapen, wegdraaien, uitvallen of vluchten). Hij is gevoelig voor geluid en beweging en neemt geen initiatief om de prikkel te onderzoeken maar reageert vaak onmiddellijk zonder na te denken (reflex en houdt dan ook geen rekening met gevolgen. Hoe groter de hond, hoe intensiever de angst wordt getoond. Een hond met dit genetisch gebaseerd onzeker gedrag kan niet door training of therapie genezen en heeft een zelfverzekerde baas nodig. Ook al lijkt dit type hond in eerste instantie een uitstekende waakhond, maar overmatig uitvallend gedrag, gekoppeld aan een gebrek aan vertrouwen, zou altijd een overlast voor andere mensen en honden blijven. Het 2e bekende type van onzekerheid kan door verkeerde socialisatie of door slechte ervaringen ontstaan. Dit type onzekerheid kan door de juiste training geminderd of gefikst worden. Om het genetisch gebaseerde type onzekerheid van te voren uit te sluiten, worden onzekere honden niet in ons fokprogramma opgenomen. Uit zich een hond tijdens zijn ontwikkeling tot 18 maanden alsnog als angstig of onzeker, verklaren wij de hond als ongeschikt voor de fok.
Baasgericht ⇔ Zelfstandig
Het baasgerichte type is een hond die gevierd willen worden, ze willen aan alles voldoen wat hun eigenaars vragen en zijn tevreden als ze de herkenning voor de uitgevoerde taak krijgen. De ene of andere zou het woord baasgericht voor loyaal vervangen, hoewel dit kenmerk meer is dan alleen loyaliteit, maar ook een genetisch gebaseerd verlangen aan iets of iemand te hechten. Een zelfstandige hond heeft een eigen voorstelling van een territorium en taak zoals bijv. een kuddebeschermingshond. Hij heeft van natuur het verlangen om te doen wat het meest gunstige voor de kudde is op dat moment. Hij vind het niet erg om uit het zicht van hun baasjes te zijn en beweegt vrij als dat is toegestaan. Ze hebben geen verlangen om te behagen, maar willen puur aan hun instinct voldoen. Ze tonen geen overmatig interesse aan mensen of andere honden en volgen hun eigen agenda.
Lui ⇔ Gedreven
Deze categorie bevat zowel spel als prooi, omdat ze nauw verwant zijn aan elkaar. Een luie hond daagt niet tot spel uit, maar moet worden overgehaald. Hij heeft niet de neiging om een bal of frisbee te apporteren en vindt actieve spelletjes verder niet interessant. De gedreven hond jaagt daarentegen bewegende objecten gemakkelijk na. Ze slingeren, grijpen, schudden en trekken aan speelgoed. Ze kunnen zich vaak heel lang bezig houden met een bal of speeltje totdat ze ervan moe worden. In de hondensport zijn gedreven honden uitermate geschikt voor agility, speurwerk of pakhondenwerk.
Grof ⇔ Gevoelig
Een grove hond kan veel druk uitoefenen op de lijn en veel kracht uitoefenen op zijn lichaam zonder te reageren. Een hond van dit type herkend geen zachte aanraking en geeft er de voorkeur aan om te worden gehanteerd met diepe druk en veel manipulatie zoals tillen en rollen. Aanrakingsgevoelige honden hebben niet veel druk nodig om te reageren en reageren op een zeer lichte aanraking.
Niet geluidgevoelig ⇔ Geluidgevoelig
Honden die niet geluidsgevoelig zijn, worden niet zenuwachtig door harde geluiden van welke aard dan ook (geweerschot, treinen, machines, vuurwerk, onweer). Geluidsgevoelige honden kunnen angstig op geluiden reageren door bijv. blaffen, huilen, verstoppen, etc. Hoewel nervositeit een deel van deze categorie uitmaakt, kan een zelfverzekerde hond gemakkelijk geluidsgevoelig zijn en angst voor onweersbuien, geweerschoten en andere plotselinge harde geluiden vertonen. Dit is een ander verhaal dan een hond die zenuwachtig reageert op onbekende situaties.
Hoge pijngrens ⇔ Lage pijngrens
Honden met een hoge pijngrens lijken niet veel pijn te voelen. Dit type hond vertoont mogelijk geen uiterlijke tekenen dat het ziek of gewond is. Wanneer spuiten worden gegeven, blijft hij kalm. Een hond met een lage pijngrens daarentegen, zal snel janken en huilen als hij pijn heeft. Nadat de oorzaak van de pijn is gestopt, kan een pijngevoelige hond zich nog blijven aanstellen. Deze overgeërfde karaktereigenschap moet niet worden verward met de grove hond. Een grove hond, hoewel hij zich niet bewust is van lichte aanraking en druk, kan wel eens janken wanneer hij in echte pijn is.
Karakter Profiel
In het karakter profiel kijken we naar de gedragseigenschappen van de hond in het dagelijkse leven, een resultaat van de aangeboren kenmerken en aangeleerd gedrag door bijvoorbeeld opvoeding, training en de omgeving waarin de hond leeft. De meest interessante eigenschappen hebben we in het profiel opgenomen:
- Gedrag tegenover vreemde mensen
- Gedrag tegenover kinderen
- Gedrag tegenover vreemde honden
- Gedrag tegenover andere huisdieren
- Gedrag in huis
- Gedrag in onbekend of prikkelrijk terrein (stad, feesten, markt, drukke straten, strand)
- Vocaliteit
- Waaksheid
- Wagenziekte
- Gedrag tijdens verzorging (dierenarts, vachtverzorging, enz.)